چرا سوغات حج را از داخل بخریم؟
نویسنده: جمشید سرمستانی
با دگرگونی‌هایی که در وضعیت اقتصادی کشور و رفتارهای سیاسی کشور عربستان سعودی پدید آمده، مدتی است این پرسش‌ها قوت گرفته است که:
چرا از عربستان سوغات نخریم؟
چرا از داخل خرید کنیم؟
بدی‌های خرید از عربستان چیست؟
خوبی‌های خرید از داخل چیست؟
و چرا سوغات حج را از داخل بخریم؟
نویسنده در این نوشته بر آن است تا با پرسش‌های زیر، به پرسش‌های بالا پاسخ دهد:
آیا می‌دانید؟
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای فرمودند:
حج و فضای آن را از انگیزه‌های دنیایی و مادی - تا آن جایی که ممکن است - تخلیه کنند.... ( 1/9/1385 در دیدار با کارگزاران حج)
برخی افراد در اقدامی پسندیده سوغات خود را قبل از سفر حج، از بازار داخل و کالاهای خوب و با کیفیت ایرانی تهیه می‌کنند تا بتوانند در ایام حج بیشترین بهره‌مندی معنوی را از این فرصت کم نظیر داشته باشند. (11/7/1390 در دیدار با کارگزاران حج)
حضرت آیت الله مکارم شیرازی گفته‌اند:
در توصیه‌ای که همواره به حجاج دارم می‌گویم که دنبال چیزی بروید که در جای دیگر نیست نه به سراغ چیزهایی بروید که همه جا وجود دارد، این مسئله باید تبدیل به شعار شود. (خرداد 1391)
آیا می‌دانید؟
هر حاجی به‌طور میانگین 500 دلار –با احتساب هر دلار 3300 تومان- معادل 1میلیون و 560هزار تومان از عربستان خرید می‌کند.
هر سال 800 هزار حاجی، 400هزار دلار معادل 1320میلیارد تومان خرید می‌کنند.
با احتساب مبلغ 40 میلیون تومان که به‌طور میانگین برای ایجاد هر شغل (غیرخانگی) نیاز است، با 1320میلیارد تومان می‌توان 33 هزار شغل در کشور ایجاد کرد یا از بی‌کار شدن 33 هزار نفر جلوگیری کرد.
آیا می‌دانید؟
خرید از کشور عربستان، موجب سرازیر شدن ارز کشور به جیب وهابیان، تقویت بنیه‌ی اقتصادی آنان و کمک به ترویج جریان‌های تکفیری می‌شود.
رفتار برخی فروشندگان عربستانی موجب تحقیر ایرانیان می‌شود. (برای نمونه، هنگامی که تخفیف در قیمت کالا را «صدقه» می‌نامند.)
برخی بازارگردی‌ها موجب پدید آمدن رخدادهایی ناخوش‌آیند برای زائران شده است.
آیا می‌دانید؟
بیش‌تر کالاهای عرضه شده به حجاج بی‌کیفیت و کالاهای نیازمن ضمانت، بدون ضمانت هستند.
کالاهای داخلی – اگر از فروشگاههای معتبر خریده شوند- باکیفیت‌تر و دارای ضمانت هستند.
آیا می‌دانید؟
با خرید کالا و سوغات موردنیاز از داخل:
به تقویت اقتصاد داخلی و تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی کمک خواهید کرد.
هزینه‌ی حمل کالا، برایتان بسیار کم‌تر خواهد شد.
احتمال آسیب دیدن کالاهایتان در هنگام جابه‌جایی بسیار کم‌تر خواهد شد.
زحمت و بار سفرتان کم‌تر خواهد شد.
به‌علت نخریدن کالای بی‌کیفیت و بدون ضمانت‌نامه متضرر نخواهید شد.
آیا می‌دانید؟
برخی مراجع تقلید سزاوار دانسته‌اند که از خرید کالا از عربستان خودداری شود:
آیت‌الله مکارم شیرازی: حتی‌الامکان سزاوار است از خرید کالاهای آن‌ها (عربستان) خودداری شود.
آیت‌لله جعفر سبحانی: ...شایسته است آن (سوغات) را از خود کشور تهیه کنند؛ بالاخص که امروزه مشکلات اقتصادی داریم، ترویج کالاهای ملی وظیفه‌ی ملی و شرعی است.
آیت‌الله نوری همدانی: ...سزاوار است مؤمنین در هنگام مشرف شدن به حج به کارهای عبادی خود بپردازند و از آن فرصت گران‌بها حداکثر استفاده را بنمایند و وقت خود را صرف در امور دیگر که ضرورتی ندارد نکنند و خوب است که سوغاتی خود را از همین‌جا (مملکت خود) تهیه نمایند.
آیت‌الله شبیری زنجانی: تقویت سوق‌المؤمنین که نتیجه‌ی آن اعتلای نام اهل بیت علیهم السلام و خدمت به مؤمنین است، مطلوب شرع انور است.
آیا می‌دانید؟
حج فرصتی است که بسیار کم و برای برخی تنها یک بار ایجاد می‌شود و با اختصاص وقت خود به بازارگردی بهره‌ی خود را از این سفر معنوی ناچیز می‌کنیم؟
اگر بدانید:
"ثواب يك ركعت نماز در مسجدالحرام معادل صد هزار ركعت، و در مسجدالنبى معادل ده هزار ركعت نماز در جاى ديگر است" (فروع كافى، ج 4 ، ص 526 و 556)
آیا این غنیمت بزرگ را با بازارگردی و خرید سوغات از دست می‌دهید؟
البته هیچ یک از دلایل پیش‌گفته، نمی‌تواند مانع به‌جا آوردن حج واجب شود، زیرا حج (حج واجب) برخلاف خرید سوغات، از فروع دین است و نمی‌توان به‌سادگی در آن خدشه وارد کرد. برای پشتیبانی از این ادعا نیز به گفته‌ی حضرت آیت الله مکارم شیرازی از مراجع تقلید استناد می‌کنیم که:
"در تمام طول تاریخ زیارت بیت الله الحرام و بسیاری از مراقد ائمه (علیهم السلام) غالباً مستلزم پرداخت وجوهی به ظالمین بوده است. اگر این گونه کمک‌ها اشکال داشته باشد، باید هم زیارت خانه‌ی خدا تعطیل شود و هم زیارت مراقد ائمه (علیهم السلام) و این کار هرگز به مصلحت اسلام نیست. اما شایسته است خریدهای خود را از آن کشور انجام ندهند. (منبع این استفتا: «بیانات مراجع تقلید درمورد سفر به عربستان و خرید سوغات»، پایگاه خبری تحلیلی جمهوریت، قابل دسترس در:www. jomhouriat. ir/fa/content/۳۵۷۱)